Kreupelheid is een storing in de regelmaat van het gebruik van het beenwerk. De oorzaak van deze onregelmatigheid kan onschuldig zijn of ernstiger en ook verschillend verslechteren of verbeteren met rust of arbeid. Om een kreupelheid op te lossen is het dus noodzakelijk een exacte diagnose te stellen. Voor een exacte diagnose is een kreupelheidsonderzoek nodig. Een exacte diagnose geeft de mogelijkheid een voorspelling te doen voor het toekomstig gebruik van het paard. Een diagnose maakt het ook mogelijk om een juiste inschatting te maken hoelang de revalidatieperiode gaat zijn. Deze inschattingen maken het op te brengen geduld bij een blessure beter aanvaardbaar. Bovendien is de diagnose noodzakelijk om de juiste behandeling te kunnen starten.
Om tot een diagnose te komen zijn er verschillende mogelijkheden en hulpmiddelen. Zo wordt het onderzoek meestal gestart met het paard in stand te bekijken en het paard te laten bewegen. Door het paard te laten bewegen op de rechte lijn, op voltes en op harde en/of zachte bodem kan een inschatting gemaakt worden van de aard van de kreupelheid. Ook kan hierbij gekeken worden of het een kreupelheid betreft van meerdere benen. Soms is er ook sprake van een combinatie met een rugprobleem. Het inbuigen van het been, waarbij op sommige structuren tijdelijk wat meer druk komt en op andere tijdelijk wat ontspanning kan soms ook een indicatie van pijnlijkheid geven. In stand kan het been ook afgevoeld worden om lokale pijn, zwelling en warmte op te merken.
Een belangrijk onderdeel van het kreupelheidsonderzoek is het verdovingsonderzoek. Hierbij wordt een bepaalde structuur in het been verdoofd. Hierdoor kan het paard deze structuur nog wel bewegen maar heeft er geen gevoel meer in. Zien we na het verdoven van de structuur een verandering in het lopen van het paard geeft dit aan dat de verdoofde structuur een onderdeel is van de kreupelheid.
Op deze manier kunnen zenuw-verdovingen worden gedaan, waarbij het signaal van een zenuw wordt onderbroken. Of gewrichts/peesschede verdovingen, waarbij het hele gewricht (of de peesschede) wordt verdoofd. Soms is dit onderzoek binnen een uur afgerond en soms zijn hier meerdere uren voor nodig. Hierbij speelt de tijd die het kost om de verdovingen te laten inwerken en goed te kunnen beoordelen een grote rol. Soms is het ook noodzakelijk te wachten tot een verdoving is uitgewerkt zodat pas de volgende dag weer naar de kreupelheid gekeken kan worden.
Als met deze onderzoeken het betrokken gebied van de kreupelheid duidelijk is gaat de diagnostiek met beeldvorming verder. Hierbij kunnen we gebruik maken van röntgenopnamen, waarbij er naar de benige structuren gekeken kan worden. Dit kan gecombineerd worden met echografisch onderzoek waarmee we ook de weke delen in beeld kunnen brengen. In de meeste gevallen zijn we in staat om door een combinatie van beeldvorming en het verdoven van bepaalde structuren een diagnose te stellen.
Regelmatig zien we dat paarden meerdere kleine afwijkingen hebben op röntgenfoto’s dan wel echografische scans. Door de betreffende structuren te verdoven kunnen we bevestigen of de gevonden afwijking ook daadwerkelijk de oorzaak is van de kreupelheid of juist een toevalsbevinding. In sommige gevallen lukt het helaas niet om tot een exacte diagnose te komen met met alle middelen die we tot onze beschikking hebben. In deze gevallen wijken we uit naar geavanceerden technieken zoals de CT-scan, Scintigrafie of MRI. Op deze manier kan de juiste diagnose gesteld worden en de daarbij passende behandeling worden ingesteld, zodat u zo snel mogelijk weer gebruik kunt maken van een gezond functionerend paard.
