Paarden zijn individuen met verschillende behoeften. Een sportpaard heeft andere voedingsbehoeften dan een opgroeiend paard of een paard met pensioen. Voeding is niet alleen de basis voor een goede gezondheid maar ook van optimale prestaties. De voeding van een paard moet zijn afgestemd op het soort paard. Daarbij moet rekening gehouden worden met het ras, de leeftijd, de algehele gezondheid, het gewenste gewicht en de training. Voor alle paarden geldt dat ruwvoer met een gewenste kwaliteit de basis vormt. Vanuit het ruwvoer moet gekeken worden of het paard aanvullingen op de voeding nodig heeft. Het rantsoen aanvullen kan in de vorm van krachtvoer en/of supplementen.
Het verteringsstelsel van paarden is geschikt voor de vertering en fermentatie van vezelrijk voer. Voldoende ruwvoer, in de vorm van hooi of voordroogkuil, vormt daarom ook de basis van paardenvoeding. De vertering van ruwvoer in de blinde- en dikke darm van het paard levert het paard energie op in de vorm van vluchtige vetzuren. Die vetzuren worden in de blinde- en dikke darm door bacteriën geproduceerd. Deze vluchtige vetzuren worden opgenomen en functioneren als energiebron. De effectiviteit van dit proces is afhankelijk van de verhouding tussen ruwvoer en krachtvoer. Krachtvoer wordt gevoerd als aanvulling op het ruwvoer om het paard in zijn of haar voedingsbehoeften te voorzien. Een te grote hoeveelheid krachtvoer kan echter het verterings proces in de blinde- en dikke darm verstoren. Daardoor kunnen uiteindelijk ook problemen als koliek, diarree en hoefbevangenheid optreden.
Het verstrekken van voldoende ruwvoer is ook belangrijk voor de speekselproductie van een paard. Een paard produceert namelijk alleen speeksel als het kauwt. Voor het malen van ruwvoer zijn veel meer kauwbewegingen nodig dan voor krachtvoer. Een hoge speekselproductie beschermt de maag door het maagzuur te neutraliseren (speeksel heeft een hoge pH) en draagt bij aan een optimale vertering van het voer.
Specifieke eigenschappen van een paard zijn bepalend voor het voedingsbeleid van een paard. Een deel van de paarden heeft enkel een onderhoudsbehoefte. Sportpaarden hebben weer een hogere energie- en eiwit behoefte vanwege de inspanning die zij moeten leveren. Een merrie heeft tijdens haar dracht toenemende behoeften en een afname van voeropname door de groei van het veulen. Daarom moet het voer dat de merrie eet van zeer hoge kwaliteit zijn. Na de geboorte van het veulen en tijdens de lactatie verandert de voedingsbehoefte opnieuw . De voeding van de merrie tijdens de dracht en lactatie is ook van belang voor het veulen. Voor veulens en paarden in de groei geldt dat de voeding goed moet worden afgestemd wordt op de leeftijd, het gewicht en de groei. Wanneer sprake is van een ouder, senior paard moet met voeding rekening gehouden worden met beperkingen en gezondheidsproblemen die een rol kunnen gaan spelen.
Voeding vormt de basis om het paard in een optimale conditie te houden voor het doel van het paard. Als de huidige voeding van het paard niet aansluit bij de behoeften is dat terug te zien in o.a. verminderde prestatie, vermageren, dikker worden en/of het ontwikkelen van gezondheidsproblemen. Om problemen te voorkomen loont het dus om te kiezen voor voeding die aansluit bij de behoeften van uw paard. Wanneer u wilt weten of de voeding van uw paard voldoende aansluit op de behoeften van het paard of wanneer u hulp wenst om de voeding af te stemmen op de behoeften van het paard, kunt u voor een voedingsconsult een afspraak maken.
Voeding speelt een belangrijke rol bij de preventie, ontwikkeling en behandeling van gezondheidsproblemen. Denk hierbij aan overgewicht, insulineresistentie, ondergewicht, hoefbevangenheid, maagzweren en koliek. Een paard heeft meestal overgewicht omdat het meer energie binnen krijgt dan het paard nodig heeft voor lichaamsonderhoud en activiteit. Overgewicht kan leiden tot problemen als kreupelheden (o.a. hoefbevangenheid), insulineresistentie en Equine Metabool Syndroom. Een paard met overgewicht dient gecontroleerd gewicht te verliezen. Bijvoorbeeld met behulp van een specifiek dieet en/of door de activiteit van het paard te verhogen. Wanneer een paard onvoldoende voedingsstoffen binnen krijgt dan het nodig heeft kan het paard ondergewicht ontwikkelen. Hierdoor kan het paard er schraal of zelfs mager uit gaan zien.
Voedingsgerelateerde problemen zijn o.a. maagzweren, een verminderde weerstand en verminderde prestatie. Net als afvallen bij overgewicht dient het aankomen van gewicht bij paarden met ondergewicht zorgvuldig gedaan te worden met een gebalanceerd dieet. Hoefbevangenheid kent meerdere mogelijke oorzaken, zoals overgewicht, insulineresistentie (IR), PPID (ziekte van Cushing), beweiding, het voeren van te grote hoeveelheden krachtvoer en Equine Metabool Syndroom (EMS). Maagzweren komen relatief veel voor bij paarden en kunnen mede veroorzaakt worden door te weinig ruwvoer, lange periodes zonder ruwvoer, te grote hoeveelheden zetmeel (krachtvoer) en/of onvoldoende toegang tot drinkwater. Verteringsproblemen kunnen zich uiten in koliek, gasproductie en/of diarree. Oorzaken hiervan kunnen snelle voerveranderingen, grote hoeveelheden krachtvoer (granen) en slechte kwaliteit ruwvoer zijn.
Wanneer voeding de primaire oorzaak vormt van gezondheidsproblemen kunnen deze problemen voorkomen worden door het rantsoen aan te passen. Ook voor paarden met insulineresistentie, PPID of Equine Metabool Syndroom is het ook raadzaam de voeding te evalueren. Indien nodig kunnen we dan het rantsoen aanpassen om mogelijke complicaties zoals hoefbevangenheid te voorkomen. Bij huidige gezondheidsproblemen als maagzweren, hoefbevangenheid en verteringsproblemen is het essentieel om de voeding van het paard kritisch te evalueren en aan te passen.
Ook voor paarden die stereotype gedragingen vertonen (kribbebijten, luchtzuigen of weven) is het ook interessant om naar de voeding te laten kijken. Mogelijk kan voeding bijdragen aan het ontstaan van deze gedragingen of kan de juiste voeding bijdragen aan het voorkomen of verminderen ervan. Afwijkend gedrag kan namelijk het gevolg zijn van irritaties in het verteringsstelsel die met het juiste rantsoen te voorkomen zijn.
Voor een evaluatie van de voeding ter voorkoming en/of behandeling van gezondheidsproblemen kunt u bij ons een afspraak maken voor een voedingsconsult. Meer informatie over een voedingsconsult kunt u hier vinden.
Als u op de hoogte wilt blijven van nieuwe ontwikkelingen binnen de praktijk, nieuw geschreven artikelen of nieuw binnen de paarden(geneeskunde)wereld kunt u zich hier opgeven voor de nieuwsbrief.