Paardenkliniek De Raaphorst

Het Paardenpaspoort en medicatie

Alle paardachtigen in Europa moeten een paardenpaspoort en een chip hebben zodat ze gemakkelijk te identificeren zijn. Dit heeft voor een groot deel te maken met de voedselveiligheid. Het gebruik van medicijnen bij consumptiedieren is gebonden aan strenge regelgeving om residuen van medicijnen in vlees te voorkomen. Mede daarom is er een beperkte keus in medicatie voor paarden en pony’s. Deze regelgeving eist ook dat het paspoort te allen tijde bij het paard in de buurt moet zijn, zowel op stal als tijdens transport.

Alle medicijnen die gebruikt worden, moeten in het paspoort of in een apart logboek bijgehouden worden. Dit levert behoorlijk wat administratie op voor zowel dierenartsen als eigenaren. Het is echter mogelijk om in het paspoort een verklaring in te vullen dat het paard niet geschikt is voor humane consumptie. Het paard mag dan nooit meer geslacht worden. Als deze verklaring ondertekend is, vervallen alle beperkingen in het medicijn gebruik als ook alle administratieve verplichtingen.

Het paardenpaspoort

Paarden en pony’s worden door de overheid gezien als consumptiedieren, daarom gelden er strenge eisen omtrent de identificatie en registratie van alle paardachtigen (paarden, pony’s, ezels en zebra’s). Het paardenpaspoort is in het leven geroepen om de identificatie en registratie van paarden makkelijker te maken. Het moet de transparantie in de handel en sport verbeteren. Koop dan ook nooit een paard zonder het bijbehorende paspoort. Ook moet in het paspoort het gebruik van bepaalde medicatie bij worden gehouden. Dit is gedaan om te voorkomen dat er residuen van medicijnen in het vlees terecht komen.

Chip ter identificatie

Alle paarden en pony’s ouder dan 6 maanden moeten een paspoort hebben en gechipt zijn zodat het paard of pony eenvoudig te identificeren is. Alleen paarden geboren voor 1 juli 2009  zijn een uitzondering. Zij hoeven niet gechipt te zijn mits het paard of pony geschetst is in het paspoort. Voor paarden die geen chip hebben is het mogelijk om deze alsnog te laten chippen. Ook veulens moeten voordat ze 6 maanden oud zijn, voorzien zijn van een chip en een paspoort. Als het veulen ouder is dan 6 maanden en nog geen paspoort en chip heeft dan riskeert u een boete. Als er na 6 maanden alsnog een paspoort wordt aangevraagd dan wordt het veulen automatisch ongeschikt verklaard voor humane consumptie.

Paspoort bij het paard of pony houden

Ook wil de overheid dat het paardenpaspoort te allen tijde bij het paard of pony aanwezig is. Staat uw paard gestald op een pensionstal of manege dan moet het paspoort daar op stal liggen. Als dat niet het geval is dan riskeert de eigenaar van de stal een forse boete bij een controle van de NVWA. Ook tijdens transport, bijvoorbeeld naar de kliniek, moet het paspoort mee. Overigens is het paspoort geen officieel eigendomsbewijs. Alleen een koopcontract wordt gezien als officieel eigendomsbewijs.

Hoofdstuk medische behandelingen in het paardenpaspoort

Het paspoort moet ook voorzien zijn van een hoofdstuk ‘medische behandelingen’, hierin kan het gebruik van medicatie aangetekend worden. Sommige oudere paspoorten zijn niet voorzien van dit hoofdstuk. Voor deze paspoorten was het mogelijk om een ‘medisch inlegvel’ aan te vragen. Als het paspoort geen hoofdstuk ‘medische behandelingen’ heeft en ook niet voorzien is van een inlegvel dan is het paspoort niet compleet en riskeert u een boete bij controle. Als het hoofdstuk ‘medische behandelingen’ of het inlegvel niet aanwezig is dan is het paspoort niet compleet en moet u een nieuw paspoort aanvragen. In dit nieuwe paspoort wordt het paard of pony automatisch ongeschikt verklaard voor humane consumptie.

Paardenpaspoort

Hoofdstuk “Medische behandelingen” in het paardenpaspoort

Wetgeving omtrent medicatie bij paarden

Er gelden strenge regels rondom het gebruik van medicatie bij paarden en pony’s. Dit komt omdat paardachtigen gezien worden als consumptiedieren, tenzij in het paspoort verklaard wordt dat ze niet geschikt zijn voor humane consumptie. Om de voedselveiligheid te waarborgen is er een grote lijst (tabel 1 van EU 37/2010) gemaakt met werkzame stoffen die toegestaan zijn voor consumptiedieren. Van al deze stoffen is bekend hoe lang deze in het lichaam aanwezig blijven. Op basis daarvan is ook de wachttijd bepaald. De wachttijd is de periode die tussen de laatste toediening van het medicijn en het aanbieden voor het slachten moet zitten. Consumptiedieren mogen alleen maar medicatie toegediend krijgen waarvan de werkzame stoffen op deze lijst voorkomen.

Vanwege alle regelgeving brengt het gebruik van medicatie bij paarden veel administratie met zich mee. Dit geldt zowel voor de dierenarts als voor de eigenaar van het paard. Voor de administratieve verplichtingen rondom het gebruik van medicatie zijn er vier categorieën van belang:

Geregistreerde middelen voor het paard

Om het gebruik van medicatie bij dieren in goede banen te leiden, zijn er duidelijke regels opgesteld omtrent het gebruik van medicatie. Dit betekent in de praktijk dat we eerst moeten kijken of er een Nederlands geregistreerd middel is voor het paard en de betreffende aandoening. Helaas is de keus in medicatie die geregistreerd is voor paarden vrij beperkt. Dit komt omdat de registratie van een diergeneesmiddel een zeer kostbare aangelegenheid is. Bij gebruik van geregistreerde middelen is de wachttijd bekend, deze staat aangegeven in de bijsluiter.

De cascade regeling

Om uit te kunnen wijken naar andere medicatie is de cascade regeling opgesteld. In de cascade regeling staat beschreven dat er bij diergeneeskundige noodzaak gebruik gemaakt mag worden van een middel dat is geregistreerd voor een andere (voedselproducerende) diersoort of een andere aandoening. Als dat niet mogelijk is dan mag er gebruik gemaakt worden van humane medicatie of een middel dat in een ander EU land geregistreerd is voor het paard. Indien bovenstaande opties niet beschikbaar zijn mogen we zelf een middel magistraal (laten) bereiden.

Voor paarden en pony’s die nog geschikt zijn voor humane consumptie moet er gebruikt gemaakt worden van een middel waarvan bekend is hoelang de werkzame stof in het lichaam aanwezig blijft. Als er verklaard wordt dat het paard ongeschikt is voor humane consumptie vervalt deze verplichting. Dan is er dus geen beperking meer in de medicatie keuze.

De 6 maanden lijst

Omdat de keus in medicatie voor (voedselproducerende) paarden vrij beperkt is, heeft de overheid een lijst gemaakt met diergeneesmiddelen die onmisbaar zijn voor de behandeling van paardachtigen. Op deze lijst staan middelen waarvan niet bekend is hoe lang deze in het lichaam aanwezig blijven en daarom hebben al deze middelen een wachttijd van 6 maanden. Als er middelen van deze lijst gebruikt worden bij een paard moet dit in het paspoort aangetekend worden. Elk paardenpaspoort bevat een apart hoofdstuk waar dit in aangetekend kan worden. Voorbeelden van middelen die op de 6 maanden lijst staan zijn narcosemiddelen en bijna alle oogmedicatie.

Verboden middelen

Als er een diergeneesmiddel gebruikt wordt waarvan niet bekend is hoelang de werkzame stof in het lichaam blijft dan mag dit middel alleen gebruikt worden bij paarden die ongeschikt zijn voor humane consumptie. Daarnaast is er ook een lijst met middelen die vanwege de voedselveiligheid absoluut niet bij consumptiedieren gebruikt mogen worden, dit zijn met name bepaalde soorten antibiotica. Ook staat er bij enkele geregistreerde middelen voor paarden in de bijsluiter dat het middel niet mag worden gebruikt bij paarden die geschikt zijn voor humane consumptie. Om toch gebruik te maken van deze middelen moet er in het paardenpaspoort worden aangetekend dat het paard niet meer geschikt is voor humane consumptie.

Administratieve verplichtingen voor u als eigenaar

Voor alle consumptiedieren moet een medicatie logboek bijgehouden worden. Dit logboek moet tot minimaal 5 jaar na de behandeling bewaard worden. Voor alle toegediende of voorgeschreven medicatie moet er dus een logboek bijgehouden worden. In dit logboek moet staan welke medicatie er gebruikt is, wanneer en in welke dosering, de wachttijden en uiteraard aan welk paard/pony (inclusief chipnummer) het toegediend is.

Bovenstaande verplichtingen leveren vaak praktische problemen op. Neem bijvoorbeeld oogmedicatie, deze middelen worden regelmatig mee gegeven voor de behandeling van langdurige problemen. Voor de meeste van deze middelen geldt een wachttijd van 6 maanden. Dit moet dus in het paspoort genoteerd worden met de datum dat het middel voor het laatst gebruikt is. Vaak weten we van te voren niet wanneer we de oogmedicatie voor het laatste gebruiken. En de kans bestaat dat er bij opflikkeringen regelmatig opnieuw behandeld gaat worden. Ook dit moet dus steeds worden bijgehouden. Daarom is het voor veel medicatie veel makkelijker om het paard ongeschikt te verklaren voor humane consumptie, dan vervallen alle administratieve verplichtingen.

Logboek

Als er in het paspoort van uw paard nog niet is aangetekend dat deze ongeschikt is voor humane consumptie dan moet u een logboek bij houden. De facturen die u van ons ontvangt kunnen tevens als logboeken worden gebruikt. Op de factuur staat de naam, hoeveelheid, registratie nummer (RegNL) en de bijbehorende wachttijd voor vlees (WT) van de gebruikte medicatie. Als er gebruik wordt gemaakt van een middel dat niet in Nederland voor het paard geregistreerd is, staat er cascade aangegeven met daarachter de bijbehorende wachttijd (WT). De wachttijd voor een cascade middel is minstens 28 dagen. Als er gebruik wordt gemaakt van een middel van de 6 maanden lijst staat er 6 maanden aangegeven als wachttijd. Indien het een middel betreft wat verboden is voor voedselproducerende paarden dan staat er aangegeven dat het paard ‘nooit meer geschikt is voor humane consumptie’. Het paspoort dient dan dus afgetekend te worden.

Ongeschikt voor humane consumptie

Zoals u heeft gelezen gelden er veel regels rondom het gebruik van medicatie bij paarden en pony’s. Daardoor brengt het ook veel administratie verplichtingen met zich mee. De aangegeven regels gelden echter alleen voor consumptiedieren. In elk paardenpaspoort moet een hoofdstuk ‘medische behandelingen’ aanwezig zijn. Dit hoofdstuk bevat een verklaring dat het paard of pony niet geschikt is voor humane consumptie. Wordt die verklaring ingevuld dan mag het paard niet meer geslacht worden. Daarmee vervallen alle administratieve verplichtingen en beperkingen in het medicatie gebruik. Ons advies is om deze verklaring in te laten vullen als u het paard niet wilt laten slachten. Dit scheelt heel veel administratie.

Meer informatie

Lees voor meer informatie het artikel op paardenarts.nl of kijk eens op de KNHS website.